Meer ruimte voor mobiliteit én natuur bij A9BAHO

Rijkswaterstaat verbreedt de snelwegen tussen Schiphol, Amsterdam en Almere met meer rijstroken. Dit verbetert de doorstroming en de bereikbaarheid van de noordelijke Randstad. De A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht (A9BAHO) vormt het vijfde en laatste traject. Rijkswaterstaat en Witteveen+Bos zijn samen in de lead voor de technische coördinatie en engineering; in hechte samenwerking met Oxand. De reconstructie van A9BAHO is aangegrepen om substantieel meer ruimte te creëren voor de natuur.

‘Als Witteveen+Bos zagen we al in een vroeg stadium mogelijkheden om meer te doen voor de biodiversiteit. Naast onze toetsende rol hebben we dit concreet gemaakt door op zoek te gaan naar kansrijke locaties en vormen van natuurintegratie, waarbij we de kennis hebben ingeschakeld van de ecologen binnen onze eigen organisatie’, vertelt Savimby Augustuszoon, constructeur en projectleider. ‘Rijkswaterstaat bleek erg enthousiast, waardoor een nieuw aandachtspunt is toegevoegd.’

Factor vier

Nadat het groen licht werd gegeven is veel tijd geïnvesteerd om organisatorische, communicatieve en technische hindernissen op te lossen met de stakeholders, zoals gemeenten en provincie. En ook binnen het projectteam in de afstemming tussen de ecologen en de infra-experts binnen Rijkswaterstaat. ‘Volharden samen met alle partners is niet voor niets geweest: het is gelukt natuurvriendelijke oevers te realiseren.’ De oorspronkelijke eisen in het contract zijn hierbij met de factor vier overtroffen. In totaal wordt 2,8 kilometer natuurvriendelijke oevers aangelegd.

Bermsloten worden hierbij omgevormd naar natuurvriendelijke oevers (NVO’s). NVO’s zorgen door hun geleidelijke verkanting voor een natuurlijke overgang van water naar land, waardoor de waterkwaliteit verbetert en gunstige omstandigheden ontstaan voor diverse habitats. Het komt ten goede aan waterliefhebbende fauna zoals ringslangen, kikkers, watersalamanders, libellen, vissen en (onderwater)planten.

Veel potentie

Annelies van de Craats is ecoloog bij Witteveen+Bos en heeft ruime ervaring met soortgelijke projecten. ‘Bermsloten langs infrastructuur bieden veel potentie om natuur te realiseren en de waterkwaliteit te verbeteren. Dit zijn veelal sloten die niet aan landbouwpercelen grenzen en daarmee niet worden bemest. Door het ontbreken van fosfaatbelasting is er veel potentie voor een gezonde waterkwaliteit.’

Bij A9BAHO is het gelukt om binnen het al lopende project nieuwe en actuele inzichten en ambities voor biodiversiteit in te passen. ‘We hopen dat het toevoegen van NVO’s een inspiratie is om ook bij andere lopende vervangings- en renovatie-infraprojecten de ambities voor natuurvermeerdering naar boven bij te stellen’, zegt Savimby Augustuszoon. ‘Momenteel lopen vervolggesprekken om te kijken of er nog meer kansen zijn om de biodiversiteit te stimuleren in de huidige fase van het project.’

Annelies van de Craats vult aan: ‘Het feit dat NVO’s zijn ingepast in dit al lopende project bewijst dat je ook in bestaande trajecten extra ruimte kunt maken voor de natuur, zodra je als stakeholders het verschil wilt maken. Het is goed te zien dat opdrachtgevers zich durven aanpassen naar wat nodig is in de huidige tijd.’

Witteveen+Bos wil op dit thema een pro-actieve rol spelen. We hebben onszelf als organisatie de taak gegeven om samen met onze opdrachtgevers klimaatneutraal werken en het verbeteren van de biodiversiteit te stimuleren binnen projecten.